دهقان زهما

بحران مالی در جهان سرمایه داری و آشفتگی های حاکم در بخش مسکن در ایالات متحدۀ امریکا ریشه در آزاد سازی و تجارت آزاد در دهۀ نود دارد که اوج آنرا درسقوط چند بانکی در امریکا مشاهده کردیم. این بحران تعامل زنجیری را ببار آورد که همچون تند بادی از قاره یی اروپا نیز عبور کرد و ریشه های جهان سرمایه داری را به لرزه در آورد. بحران مالی در انتخابات ریاست جمهوری در ایالات متحدۀ امریکا  نقش بس مهمی را ایفا نمود که در نهایت به نفع اوباما و دموکرات‌ها تمام شد، زیراکه اوباما در یک موقع بسیار حساس برارزش های مادی، بیکاری و بحران اقتصادی در امریکا اصرار ورزید؛ و در زمینۀ سیاست خارجی جنگ طولانی مدت علیه عراق را، که از نظر مادی برای امریکا کمر شکن است، به نقد کشاند. اوباما در انتخابات پیروز شد، ولی بحران سرمایۀ مالی در دنیای سرمایه داری همچنان به قوت خویش باقی است و در امریکا وآلمان دامن سرمایۀ مولد را، در بخش تولید موتر، نیز گرفته است. اوباما و حزب وی در شرایط بس دشوار قدرت دولتی را در امریکا در دست می گیرند؛ در شرایطی که بحران مالی بیداد می کند و نیولیبرالیزم و ریگانیزم به مشابۀ ایدیولوژی مسلط اقتصادی و سیاسی، از آغاز دهۀ هشتاد بدین سو، تار و پود نهاد های ا جتماعی واقتصادی را خورده است. از اینرو اوباما بار سنگین را باید بر دوش کشد. اینکه او تا چه حد قادر به ایجاد تغییرات در نظام اقتصادی و سیاسی در امریکا خواهد بود، باید به آینده واگذارشد و از هر گونه پیش نگری های خوشبینانه و احسا ساتی پرهیز کرد.

در این تبصره یی مختصر من نگاهی گذرا به ایدیولوژی نیولیبرالیزم خواهم انداخت؛ و ازآن پس میان نیولیبرالیزم و منتقدین آن و نظام سرمایه داری بطور کل رابطه ایجاد خواهم کرد.

پرویز کامبخش وبحران تنازع نسل‌ها

حمزه واعظی

چندی قبل پرویز کامبخش، جوان ژورنالیستی که یکسال ازعمرخودرا درزندان بلخ گذراند، بالاخره درآخرین دوردادگاه ،حکم 20 سال زندان را دریافت کرد. اجرای حکم زندان پرویز، علیرغم اعتراضات گسترده ی محافل فرهنگی ـ مطبوعاتی داخلی ومجامع بین المللی  انجام گرفت وپس از گذشت چند هفته، بتدریج درغبار رخدادهای سیاسی وحادثه سازیهای امنیتی ومنازعات روزمره ی محافل قدرت خوابید. انتظار میرفت فشار مجامع بین المللی ومنابع خارجی حامی ومروج پروژه ی دمکراسی درافغانستان، بالاخره باعث رهایی کامبخش گردد ولی آنچه پیداست، ماجرای پرویزحتا میرود که از ذهن مجامع حقوق بشری نیز پاک گردد!

سرزمینِ گل های بدی

اسد الله احمدی بودا

I

این تصویری که می بینید، تصویرِ زادگاه من است؛ این جاست سرزمین و خانه و کاشانه_ ام، سرزمینِ گل های  بدی  و دود و تریاک. اگر گذرِ تان به این جا افتاد، با «گل های بدی» که برگ های  بنفش  ِ آن  به یقین شما را دیوانه می  کند، از شما استقبال خواهم کرد. چیزی جز گل های بدی  در این سرزمین نمی روید؛ مردم این دیار به شکوفایی  این گل ها امید بسته اند. من با صمیمتِ تمام این تنها دارایی – ام را به شما پیشکش می کنم. این جا تنها جایی است که شما می توانید در دودِ تلخِ گلهای بدی، نیستیِ عظیم را تجربه نموده و در «شارستانِ فراموشی وجود» قدم نهید، نمی دانم این شارستان کجاست ولی به هرحال جایی است فرامو ش شده و «بیرون از جهان»، جایی که در لوحِ خاطرِ انسان امروز، هیچ نقش و نگاری از آن وجود ندارد ولی حتما در آن جا برای تان خوش می گذرد. گلهای بدی ، این نادرترین و زیبا ترین گل های  امروز که نه تنها همپای کتاب، خوراکِ لحطه تنهایی شبانه  روشنفکران و عاشقان دانش  و ادبیات و هنر است، بل تمامی آن هایی که به نحوی  به «ملکوتِ ظلمت» عشق می ورزند، آن ها  را دوست می دارند، فقط و فقط در این جا می شکفند.

اتنیسیزم و فراموشی تاریخی

روشنفکران افغانی در جدل پیرامون رمان « کاغذپران باز»

آنیا هینزی / Anja Hense دهقان زهما

اشاره: آنچه که در پی می‌آید به زبان آلمانی نگاشته شده است که اینک متن فارسی آنرا، با اندک تغییرات، به خوانندگان پیشکش می‌کنیم. این مقالۀ مختصر را به همۀ اطفال داغ‌خورده، پابرهنه و یتیم افغانستان -این "فرزندکش تلخ"- اهداء می‌کنیم.

فراموشی، می خواهم بگویم:  خطای تاریخی فاکتور عمده برای ایجاد ملت است. و به همین دلیل پیشرفت شناخت تاریخی خطری ست برای ملت.

ارنست رنان

رمان خالد حسینی که در سال 2003 میلادی به بازار آمد و به تعقیب آن به 30 زبان خارجی ترجمه گردید، از سوی اکثریت «منتقدین» و «صاحب‌نظران ادبی» ما، حداقل در زمینه‌ی نوشتار، با سکوت مطلق برگزار گردید. (مقالۀ خانم فروغ کریمی را باید منحصر به فرد و یک استثنا دانست.)

تنها هنگامیکه فیلم‌ساز آمریکایی، مارک فوستر، اعلام نمود که قصد ساختن این فیلم را دارد، اعتراضات بی‌مورد که فاقد هرگونه موضوعیت و نقد جدی بود، صورت گرفت. یکی از آن «نقد» ها ، بطور مثال، با این داعیه به میدان آمد که گویا رمان خالد حسینی و همچنان نمایش این فیلم در افغانستان به اختلافات و تشنجات اتنیکی دامن می‌زند. به همین دلیل در قبال ممنوعیت رسمی این فیلم از سوی وزارت اطلاعات و فرهنگ در جنوری سال[1] 2008 میلادی  نیز هیچگونه واکنشی پدید نیآمد. واکنش و اعتراضی پدید نیآمد که هیچ، بل، با «بدگویی» های شفاهی بعضی افراد شهرت این کتاب را با رویداد 11 سپتامبر 2001 پیوند زدند.

نگارنده‌گانِ این مقال مختصر می‌کوشند تا دلایل پاره یی از «منتقدین» این رمان را به سنجش گیرند؛ و در ضمن یک تفسیر بدیل از این رمان ارائه دارند.

ناصر شهی